ในปัจจุบัน การส่งเสริมอาชีพและพัฒนาทักษะสำหรับผู้พิการทางการมองเห็นถือเป็นประเด็นสำคัญในการสร้างความเท่าเทียมทางสังคมและลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ ผู้พิการทางการมองเห็นมักประสบข้อจำกัดในการเข้าถึงโอกาสทางการศึกษาและอาชีพ โดยเฉพาะในสาขาที่ต้องใช้ทักษะการรับรู้ทางสายตา อย่างไรก็ตาม การใช้ประสาทสัมผัสอื่น เช่น การดมกลิ่น การสัมผัส และการลิ้มรส สามารถพัฒนาเป็นจุดแข็งที่ช่วยสร้างอาชีพใหม่ได้
หนึ่งในแนวทางที่น่าสนใจคือการนำแนวคิด "Blended Learning Design" (Carman, 2002) ร่วมกับ "5E Experience Model" (Keeley, 1994) เพื่อสร้างรูปแบบการเรียนรู้ที่ผสมผสานทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยเน้นให้ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมในการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรง พร้อมทั้งส่งเสริมการทำงานร่วมกันระหว่างผู้เชี่ยวชาญในหลากหลายสาขา เพื่อให้เกิดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพและสามารถต่อยอดเป็นอาชีพที่ยั่งยืนได้
การเรียนรู้แบบผสมผสานคืออะไร
การเรียนรู้แบบผสมผสาน (Blended Learning) ถือเป็นการเรียนรู้ที่มีการวางแผนการจัดกระบวนการเรียนแบบเผชิญหน้าที่ใช้วิธีการสอนที่หลากหลายผสมผสานกับการเรียนระบบออนไลน์ที่นำเทคโนโลยีมาใช้ให้ผู้เรียนเข้าถึงการเรียนรู้ได้รวดเร็วมากขึ้น
การเรียนรู้แบบผสมผสาน (Blended Learning)
คือ การเรียนรู้แบบผสมผสานที่นำการเรียนรู้แบบออนไลน์และการเรียนในห้องเรียนแบบดั้งเดิมเข้าด้วยกัน ซึ่งการเรียนรู้แบบ Blended นี้มีการประยุกต์ใช้มานับสิบปีแล้ว แต่สามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพจริงๆ ในช่วงยุค Digital Transformation ที่ผ่านมานี่เอง
Blended Learning หรืออีกชื่อหนึ่งคือ Hybrid Learning มีการวางสัดส่วนในการเรียนออนไลน์ไว้ตั้งแต่ 30-70% ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในแต่ละวิชา โดยมีการใช้สื่อการสอนแบบออนไลน์เป็นหลักที่เน้นความยืดหยุ่นและเข้าถึงง่ายของผู้เรียน แต่ก็ยังคงไว้ซึ่งกิจกรรมในห้องเรียน เช่น การทดลองต่างๆ เพื่อให้นักเรียนเข้าถึงองค์ความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Model แสดงนิยามความหมายของการเรียนรู้แบบผสมผสาน (Blended Learning)
ภาพจาก : Graham, Allen and Ure (2003)
รูปแบบการเรียนรู้แบบผสมผสาน (Blended Learning) หมายถึง การผสมผสานวิธีการเรียนการสอนที่แตกต่างกันในการจัดการเรียนการสอนให้กับผู้เรียน การจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียน วิธีการเรียนการสอนที่ใช้เทคโนโลยีในการเรียนรู้ การเรียนรู้ตามแบบที่ผู้เรียนเลือกเอง การอภิปรายกลุ่มทั้งต่อหน้าและผ่านเว็บไซต์ การเรียนการสอนด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปผ่านระบบอินเทอร์เน็ตผสมผสานกับการเรียนในชั้นเรียนแบบปกติ โดยการใช้กลยุทธ์แบบผสมผสานในการเรียนรู้อาจมีองค์ประกอบหลายอย่างที่สามารถทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้เช่นเรียนจากเนื้อหาที่ส่งโดยผู้สอนทาง E-Learning การสัมมนาผ่านเว็บไซต์การประชุมทางโทรศัพท์การประชุมสดหรือออนไลน์ที่มีผู้สอนสื่อการสอนเป็นต้นและกิจกรรมอื่น ๆ เช่น เว็บไซต์ (website), เฟซบุ๊ก (Facebook), อีเมล (email), แชตรูม(chatroom) พ็อดคาสติ้ง (podcasting) บล็อก (blog), ทวิตเตอร์ (twitter), ช่องยูทูป (YouTube channel), สไกป์ (skype), เว็บบอร์ด (web-board), สื่อทางสังคมอื่น ๆ (social media) เป็นต้น
วิธีการเรียนรู้แบบผสมผสานสามารถทำให้นักเรียนได้รับความสำเร็จในระดับสูงอย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าการเรียนรู้แบบตัวต่อตัวโดยนักเรียนสามารถทำงานด้วยตนเองและครูสามารถให้การสนับสนุนนักเรียนที่ต้องการความสนใจเป็นรายบุคคล เป็นรูปแบบการเรียนรู้ในยุคปัจจุบันและอนาคตที่ครูผู้สอนควรได้จัดให้กับผู้เรียนอย่างสอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน สภาพสังคม และการดำเนินชีวิตของคนในสังคมอย่างแท้จริง
ภาพจาก :https://www.learneducation.co.th/blended-learning-%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%9C%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%9E/
4 เหตุผลทำไม Blended Leaning จึงเป็นอนาคตของการศึกษาไทย
1.เรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา
- ผสมผสานการเรียนแบบออนไลน์และออฟไลน์
- ผู้เรียนเข้าถึงเนื้อหาได้อย่างยืดหยุ่น
- เหมาะกับยุคดิจิทัลที่ทุกคนมีสมาร์ทโฟนและอินเทอร์เน็ต
2.ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
- เน้นการมีส่วนร่วมของผู้เรียน
- ส่งเสริมการเรียนรู้แบบ Active Learning
- ผู้เรียนสามารถออกแบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง
3.ตอบโจทย์ความถนัดที่แตกต่าง
- รองรับสไตล์การเรียนรู้ที่หลากหลาย
- ผู้เรียนสามารถเลือกวิธีเรียนที่เหมาะกับตัวเอง
- ช่วยให้เข้าใจเนื้อหาได้ดีงยิ่งขึ้น
4.พัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21
- ฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา และการสื่อสาร
- เตรียมผู้เรียนให้พร้อมสู่โลกอนาคต
- ตอบสนองความต้องการของตลาดงานยุคใหม่
แนวทางการจัดการเรียนรู้แบบ Blended Learning
- กำหนดวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่ชัดเจน
- ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ที่เหมาะสม
- เลือกใช้เทคโนโลยีและสื่อการสอนที่เหมาะสม
- สร้างระบบการสนับสนุนและติดตามผลอย่างต่อเนื่อง
- ประเมินผลและปรับปรุงอย่างสม่ำเสมอ
บทความงานวิจัยเรื่อง “Design, develop, and implement an experiential tea blending program for visually impaired people” ของ ธิติมา วงษ์ชีรี, ผศ. นันทนา บุญลออ, อุศมา สุนทรนฤรังษี, ผศ.ดร.ปิยาภรณ์ เชื่อมชัยตระกูล, ชนิศา ธนเวสารัชกุล และ กมลพันธ์ ทรัพย์มาก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี โดยวัตถุประสงค์ของการศึกษาคือการออกแบบ พัฒนา และดำเนินการ "โครงการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ด้านการผสมชา (Experiential Tea Blending Program)" สำหรับผู้พิการทางการมองเห็น โดยมีเป้าหมายเพื่อ "เสริมสร้างศักยภาพในการสร้างรายได้ของกลุ่ม Sensory Intelligence Group (SIG)" ซึ่งเป็นชมรมอาชีพอิสระของผู้พิการทางการมองเห็น
ในภาพรวมโครงการนี้ไม่เพียงมุ่งเน้นการสร้างทักษะใหม่ให้แก่ผู้พิการทางการมองเห็นเท่านั้น แต่ยังเป็นการส่งเสริม "แนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainability)" โดยลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม และเปิดโอกาสให้ผู้พิการสามารถพึ่งพาตนเองได้ในระยะยาว นอกจากนี้ยังเป็นต้นแบบที่สามารถขยายผลไปยังกลุ่มผู้พิการประเภทอื่น หรือโครงการฝึกอบรมด้านอาชีพในอนาคต เพื่อขับเคลื่อนสังคมที่เท่าเทียมและครอบคลุมมากยิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
Wongsheree, T., Boonla-or, N., Soontrunnarudrungsri, A., Chueamchaitrakund, P., Tanavesaratchakule, C., & Sapmake, K. (2025). Design, develop, and implement an experiential tea blending program for visually impaired people. Journal of law and sustainable development, 13(2). DOI: https://doi.org/10.55908/sdgs.v13i2.4214
True VWORLD. (29 กันยายน 2565). Blended Learning เทรนด์การเรียนแบบใหม่ในยุค New Normal. https://truevirtualworld.com/th/article/blended-learning-%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1
ทัศนีย์ ธราพร, อารัมภ์ เอี่ยมละออ, มงคลไชย เทียนสุดีนนท์, และเบญจวรรณ รุ่งเรืองศุภรัตน์. (2564). การประยุกต์ใช้กระบวนการเรียนรู้แบบผสมผสานในรายวิชาภาษาอังกฤษเพื่ออาชีพเพื่อส่งเสริมความสามารถในการสื่อสารภาษาอังกฤษของผู้เรียน. วารสารสุโขทัยธรรมาธิราช, 34(1). 71-87. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/stouj/article/view/247628/174278
สมศ. (12 กรกฎาคม 2567). Blended Learning การเรียนรู้แบบผสมผสาน อนาคตของการศึกษาไทย. https://www.facebook.com/photo?fbid=874393584732046&set=pcb.874393638065374
Categories
Hashtags