คำว่า “THE TRAINED MAN WINS” เกิดจากแนวคิดของ อาจารย์ประภา ประจักษ์ศุภนิติ ซึ่งดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิค ธนบุรี ท่านได้อ่านข้อความภาษาอังกฤษเกี่ยวกับอาชีวศึกษาและพบประโยคที่มีความหมายกระชับและสอดคล้องกับแนวคิดการฝึกฝนในสายอาชีพ จึงได้นำประโยคนั้นมาทอดเป็นภาษาไทย 

อาจารย์ประภา ประจักษ์ศุภนิติ ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิค ธนบุรี

18 ตุลาคม 2527 อาจารย์ประภา ประจักษ์ศุภนิติ รับพระราชทานปริญญาครุศาสตร์อุตสาหกรรมบัณฑิตกิตติมศักดิ์

ต่อมา อาจารย์ประภาได้ไปนมัสการพระคุณเจ้าซึ่งเคยเป็นกรรมวาจาจารย์ที่วัดบรมนิวาสราชวรวิหาร เพื่อขอให้ช่วยค้นหาคำในภาษาบาลีที่มีความหมายเหมือนกัน พระคุณเจ้าจึงได้ค้นคว้าและพบภาษิตบาลีที่ว่า “ทนฺโต เสฎฺโฐ มนุสฺเสสุ” ซึ่งแปลว่า “ในหมู่มนุษย์ ผู้ฝึกตนแล้วเป็นผู้ประเสริฐสุด” โดยมีการนำคำภาษาบาลีมาใช้ในตราของวิทยาลัยเทคนิค ธนบุรี

ตราของวิทยาลัยเทคนิค ธนบุรี

        คำบาลีนี้ถูกนำมาใช้เป็นคติพจน์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) โดยเฉพาะภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล เพราะสะท้อนปรัชญาและเป้าหมายสำคัญที่เน้นการ ‘ฝึกฝน’ และ ‘พัฒนาตนเอง’ อย่างต่อเนื่องในหมู่มนุษย์ โดยเฉพาะในบริบทการเรียนการสอนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ที่ต้องอาศัยการฝึกฝนทักษะ ความรู้ และคุณธรรมควบคู่กันไป

คติพจน์ ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.)

ฉากหลังแนวคิด

    อาจารย์ประภา ประจักษ์ศุภนิติ ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ. 2543 สิริรวมอายุ 84 ปี การจากไปของท่านถือเป็นความสูญเสียครั้งสำคัญ หนังสือเล่มนี้จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อรำลึกถึงท่าน โดยถ่ายทอดแนวคิดและหลักการบริหารงานของอาจารย์ที่ไม่ใช้การตำหนิโดยตรง แต่เลือกเขียน "โน้ต" สั้น ๆ ที่เปี่ยมด้วย คติสอนใจ แสดงถึงความเมตตาและความปรารถนาดี ท่านเปรียบทุกคนรอบตัวเสมือนคนในครอบครัว คอยตักเตือนเมื่อทำผิดพลาดและพร้อมที่จะให้กำลังใจเมื่อเหนื่อยล้า (หนังสือ 104 ปี อาจารย์ประภา ประจักษ์ศุภนิติ)

     หากท่านสนใจที่จะศึกษาเรื่องราวเบื้องหลังแนวคิดและปรัชญาชีวิตของอาจารย์ประภา ประจักษ์ศุภนิติเพิ่มเติม สามารถอ่านได้จาก "พฤติกรรมประจำวัน สะท้อนธรรมประจำใจ"

     คติพจน์ “The trained man wins” จึงมิใช่เพียงแค่สโลแกน แต่เป็นหลักคิดที่เน้นย้ำความสำคัญของการฝึกฝน พัฒนาทักษะ และการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้บุคคลสามารถประสบความสำเร็จ คติพจน์นี้ยังสะท้อนถึงเป้าหมายของมหาวิทยาลัยในการสร้างบัณฑิตที่มีความรู้ ความสามารถ และคุณธรรม พร้อมที่จะเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ 

ข้อมูลอ้างอิง

    สำนักหอสมุด (2567).วิวัฒนาการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี.(ออนไลน์).สืบค้นเมื่อ 6มิถุนายน 2568 URI: https://www.lib.kmutt.ac.th/kmutt-history/

     KMUTT Digital Repository (2568). THE TRANIED MAN WINS. (ออนไลน์).สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2568 URI: https://modps71.lib.kmutt.ac.th/xmlui/handle/123456789/1173