ความคิดแรกของฉัน ‘ชันโรง’ คืออะไร? มันจะเลี้ยงยากไหม? จะต่อยหรือเปล่า? แต่วันนี้ ฉันได้มาลองเรียนรู้ด้วยตนเอง มองรังไม้ใบเล็ก ๆ ที่มีเสียงหึ่งเบา ๆ และยิ้มด้วยหัวใจที่เต็มไปด้วยความสุข"

ฉันได้เข้าร่วมอบรมที่จัดโดย ศูนย์วิจัยผึ้งพื้นเมืองและแมลงผสมเกสร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) ราชบุรี หัวข้อคือ “การจัดอบรมการถ่ายทอดเทคโนโลยี การเลี้ยงผึ้งพื้นเมืองไทย (ผึ้งโพรงและชันโรง)เพื่อผลิตน้ำผึ้งได้ตามมาตรฐาน GAP,GMP และ การใช้ผึ้งเพื่อช่วยผสมเกสรเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร ” ฉันเข้าไปแบบคนไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับผึ้งนอกจากกลัวมันต่อย และไม่คิดเลยว่า “ผึ้งที่ไม่ต่อย” จะมีจริง

รู้จัก “ชันโรง” กันก่อน

ภายในห้องอบรม มีแต่ภาพรังผึ้งหน้าตาแปลก ๆ ตัวเล็ก ๆ ที่ไม่ใช่ผึ้งที่เราคุ้นตา อาจารย์อรวรรณ ดวงภักดี ผู้เชี่ยวชาญด้านผึ้งพื้นเมือง ได้เล่าให้ฟังถึงความหลากหลายของชันโรงในประเทศไทยกว่า 35 ชนิด ฉันแทบไม่เชื่อเลยว่า เจ้าตัวเล็ก ๆ นี้ มีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศมากขนาดนั้น

ครั้งแรกที่ได้มีโอกาสที่ได้ลอง “ย้ายรัง” ด้วยมือตนเอง

กิจกรรมที่ทำให้ฉันตื่นเต้นที่สุดคือการได้ลอง ย้ายรังชันโรงมาใส่กล่องเลี้ยง เราเรียนรู้วิธีใช้เครื่องมือ เช่น สิ่ว ค้อน ตะแกรง สิ่งที่พบมันไม่ยากอย่างที่คิด “ชันโรงไม่ต่อยนะคะ มันใจเย็น แต่มันกัดได้ และต่อจากนั้นเราก็ได้ย้ายผึ้งโพรงมาใส่กล่องความตื่นเต้นเพิ่มขึ้น 100% สำหรับท่านใดอยากมีประสบการณ์แบบนี้ต้องมาเรียนรู้ด้วยตนเองนะค่ะ

จากน้ำผึ้งหยดเล็ก ๆ....สู่ความฝันที่จะเริ่มต้นจากรังไม้ใบนี้

หลังจบการอบรม ฉันกลับมาบ้านพร้อมกับดวงตาเป็นประกาย จากคนที่เคยกลัวผึ้ง ฉันอยากอนุรักษ์ชันโรง อยากให้ทุกคนได้เห็นความสำคัญของผสมเกสร เรียนรู้การอยู่ร่วมกับธรรมชาติแบบนี้

ฉันได้รู้ว่านี่ไม่ใช่แค่เรื่อง “เลี้ยงผึ้ง” แต่เป็นการเรียนรู้การอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างสมดุล การเรียนรู้วิธีเลี้ยง การขยายพันธุ์ และการจัดการศัตรูตามแนวทางธรรมชาติ ช่วยให้เกิดรายได้เสริม ลดต้นทุนเกษตร และส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรท้องถิ่น หากท่านใดสนใจ สามารถติดต่อศูนย์วิจัยผึ้งพื้นเมืองและแมลงผสมเกสร มจธ.ราชบุรี