การศึกษาการถ่ายเทความชื้นที่มีผลต่อท้านายปริมาณน้้าฝนอย่างแม่นยำในฤดูมรสุม 

ความชื้นในอากาศกับฝน : วิทยาศาสตร์ที่บอกเราเรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ฝนที่ตกลงมาไม่ได้เกิดขึ้นแค่เพราะมีเมฆมากเท่านั้น แต่เกิดจากการที่ ความชื้นในอากาศ เคลื่อนที่และรวมตัวกันจนกลั่นเป็นหยดน้ำ

นักวิทยาศาสตร์เรียกกระบวนการนี้ว่า “การถ่ายเทความชื้น” (Moisture Transport) ซึ่งหมายถึงไอน้ำในอากาศเดินทางไปตามลมจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง เช่น จากทะเลเข้าสู่แผ่นดิน เมื่อไอน้ำสะสมมากพอ ก็จะกลั่นตัวกลายเป็นฝน

แล้วนักวิทยาศาสตร์ศึกษาสิ่งนี้อย่างไร?

นักวิจัยในจังหวัดราชบุรีได้ใช้ข้อมูลจากดาวเทียมของ NOAA NCEP มาดูว่าความชื้นในอากาศ ลม และความดันสัมพันธ์กับฝนที่ตกในพื้นที่อย่างไร เขาใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ชื่อ Matlab เพื่อคำนวณว่า ความชื้นเคลื่อนที่ไปทางไหนมากน้อยเพียงใด (เราเรียกว่า “ฟลักซ์ความชื้น” หรือ Moisture Fluxes)

จากนั้นก็ทดลองใช้หลายวิธีในการ “ประมาณค่าฝน” เช่น

• IDW (Inverse Distance Weight)
• Natural Neighbors
• Spline
• Ordinary Kriging

เพื่อดูว่าวิธีไหนคาดการณ์ปริมาณฝนได้ใกล้เคียงกับของจริงมากที่สุด

แล้วผลเป็นยังไงบ้าง?

ผลการศึกษาพบว่า วิธี IDW ให้ผลใกล้เคียงกับฝนจริงมากที่สุด และที่น่าสนใจกว่านั้นคือ

ความสัมพันธ์ระหว่าง “การถ่ายเทความชื้น” กับ “ฝนที่ตก” เป็น ความสัมพันธ์แบบผกผัน นั่นหมายความว่า เมื่อความชื้นในอากาศเคลื่อนที่มาก บางครั้งฝนกลับตกน้อยลงในพื้นที่นั้น เพราะความชื้นอาจไหลออกไปตกที่อื่นแทน

เมื่อโลกของเราร้อนขึ้นจาก ภาวะโลกร้อน (Global Warming)

ปริมาณความชื้นในอากาศก็เปลี่ยนไปด้วย บางพื้นที่อาจมีความชื้นสะสมมากจนฝนตกหนัก

แต่อีกบางแห่งกลับแล้งนานกว่าที่เคย ซึ่งเป็นผลจาก การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการถ่ายเทความชื้นในบรรยากาศ

ดังนั้น การเข้าใจ “เส้นทางเดินของความชื้น” ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์สามารถพยากรณ์ฝนได้แม่นยำขึ้น และเตรียมรับมือกับผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในอนาคต ดังผลงานวิจัยของ วรากร รัตนอารีกุลและนิติมา อัจฉริยะโพธา เรื่องการศึกษาการถ่ายเทความชื้นที่มีผลต่อท้านายปริมาณน้้าฝนอย่างแม่นย้าในฤดูมรสุม

อ้างอิง

วรากร รัตนอารีกุลและนิติมา อัจฉริยะโพธา (2566). การศึกษาการถ่ายเทความชื้นที่มีผลต่อท้านายปริมาณน้้าฝนอย่างแม่นย้าในฤดูมรสุม.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ราชบุรี.