การเพิ่มพื้นที่สีเขียวเป็นหนึ่งในวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพที่สุดในการทำให้โลกน่าอยู่ยิ่งขึ้น การดำเนินการเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้สามารถสร้างผลกระทบที่ยิ่งใหญ่ได้

ปลูกต้นไม้ในบ้านหรือชุมชน เป็นวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพในการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดียิ่งขึ้น นอกจากจะช่วยเพิ่มความสวยงามให้กับพื้นที่แล้ว ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมอีกหลายด้าน

• เพิ่มอากาศบริสุทธิ์: ต้นไม้มีความสามารถในการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์และปล่อยออกซิเจน ซึ่งเป็นกระบวนการที่ช่วยเพิ่มความบริสุทธิ์ของอากาศ ต้นไม้ยังสามารถดูดซับสารพิษบางชนิดในอากาศ เช่น ฝุ่นละอองและสารเคมี ทำให้อากาศที่เราหายใจมีคุณภาพดียิ่งขึ้น

Photo by CDC on Unsplash

• ให้ร่มเงาและลดอุณหภูมิ: ต้นไม้สามารถให้ร่มเงาในพื้นที่ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นในสวนหลังบ้านหรือบนระเบียง ซึ่งช่วยลดความร้อนที่เกิดจากแสงแดดโดยตรง นอกจากนี้ การมีต้นไม้ในบริเวณเมืองยังช่วยลดปรากฏการณ์เกาะความร้อน (Urban Heat Island Effect) ซึ่งเกิดจากการสะสมความร้อนในพื้นที่เมืองที่มีสิ่งก่อสร้างหนาแน่น การลดอุณหภูมิด้วยต้นไม้ทำให้สภาพอากาศในพื้นที่นั้นเย็นสบายขึ้น

Photo by Fons Heijnsbroek on Unsplash

• ช่วยอนุรักษ์พลังงาน: การปลูกต้นไม้ในบริเวณบ้านโดยเฉพาะทางทิศตะวันตกและทิศใต้ของบ้าน ช่วยบังแดดและลดความร้อนที่จะเข้าสู่ตัวบ้าน ส่งผลให้บ้านเย็นลง ซึ่งช่วยลดการใช้เครื่องปรับอากาศและประหยัดพลังงานไฟฟ้าได้อย่างมาก
• เพิ่มความสวยงามและสุนทรียะ: การมีต้นไม้ในบ้านหรือชุมชนช่วยเพิ่มความสวยงามให้กับพื้นที่ ทำให้สภาพแวดล้อมดูสดชื่นและเป็นธรรมชาติมากขึ้น นอกจากนี้ การปลูกต้นไม้ที่มีดอกสวยงามหรือพืชที่มีกลิ่นหอมยังช่วยสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายและน่าอยู่
• ส่งเสริมสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดี: การมีต้นไม้และพื้นที่สีเขียวในบริเวณที่อยู่อาศัยมีผลดีต่อสุขภาพจิตของผู้อยู่อาศัย การมองเห็นหรืออยู่ใกล้ชิดกับธรรมชาติช่วยลดความเครียด เพิ่มความสงบ และส่งเสริมความรู้สึกผ่อนคลาย
• เสริมสร้างความหลากหลายทางชีวภาพ: การปลูกต้นไม้ในบ้านหรือชุมชนยังเป็นการสร้างที่อยู่อาศัยและอาหารสำหรับสัตว์นานาชนิด เช่น นก ผีเสื้อ และแมลง ทำให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพที่ช่วยรักษาสมดุลของระบบนิเวศ

Photo by vadim kaipov on Unsplash

การสนับสนุนสวนสาธารณะ เป็นการมีส่วนร่วมในการรักษาและเพิ่มพื้นที่สีเขียวในชุมชน ซึ่งมีประโยชน์มากมายต่อสังคม สิ่งแวดล้อม และคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน โดยการเข้าร่วมกิจกรรมเช่นการปลูกต้นไม้หรือการดูแลสวนสาธารณะนั้น สามารถมีผลดีหลายประการ

• ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน: การเข้าร่วมกิจกรรมการปลูกต้นไม้หรือการดูแลสวนสาธารณะทำให้คนในชุมชนมีโอกาสมาพบปะพูดคุยและทำงานร่วมกัน เป็นการเสริมสร้างความสามัคคีและความสัมพันธ์อันดีระหว่างสมาชิกในชุมชน การร่วมมือกันทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมช่วยสร้างความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนที่เข้มแข็งและน่าอยู่
• การสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีขึ้น: สวนสาธารณะเป็นพื้นที่ที่ให้บริการหลายด้าน ทั้งสำหรับการพักผ่อนหย่อนใจ การออกกำลังกาย และการพบปะสังสรรค์ การปลูกต้นไม้และดูแลรักษาสวนสาธารณะช่วยปรับปรุงสภาพแวดล้อมในชุมชนให้สวยงามและเป็นธรรมชาติมากขึ้น อีกทั้งยังเพิ่มพื้นที่สำหรับการใช้ชีวิตกลางแจ้งและการทำกิจกรรมที่สร้างความสุขและสุขภาพดีให้กับคนในชุมชน
• ปรับปรุงคุณภาพอากาศ: สวนสาธารณะที่มีต้นไม้จำนวนมากช่วยปรับปรุงคุณภาพอากาศในเมือง โดยต้นไม้ทำหน้าที่ดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ปล่อยออกซิเจน และกรองฝุ่นละอองและสารพิษอื่นๆ จากอากาศ นอกจากนี้ยังช่วยลดมลพิษทางเสียงและทำให้บรรยากาศในชุมชนสดชื่นขึ้น
• ลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ: การปลูกต้นไม้ในสวนสาธารณะช่วยลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยเข้าสู่บรรยากาศ ซึ่งมีส่วนในการลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ต้นไม้ยังช่วยดูดซับน้ำฝน ลดการไหลบ่าของน้ำและการกัดเซาะดิน จึงช่วยลดปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่เมืองได้อีกด้วย
• สนับสนุนการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและความหลากหลายทางชีวภาพ: สวนสาธารณะที่ได้รับการดูแลอย่างดีเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของพืชและสัตว์นานาชนิด การปลูกต้นไม้และดูแลพื้นที่เหล่านี้ช่วยอนุรักษ์พันธุ์พืชและสัตว์ท้องถิ่น รวมถึงสนับสนุนความหลากหลายทางชีวภาพในชุมชน การมีพื้นที่สีเขียวในเมืองยังเป็นสถานที่สำคัญสำหรับการศึกษาและการเรียนรู้เกี่ยวกับธรรมชาติสำหรับเด็กและเยาวชน
• เพิ่มมูลค่าทรัพย์สินในชุมชน: การมีสวนสาธารณะหรือพื้นที่สีเขียวที่สวยงามในชุมชนส่งผลให้มูลค่าทรัพย์สินในพื้นที่เพิ่มขึ้น เนื่องจากสวนสาธารณะทำให้สภาพแวดล้อมในชุมชนดูน่าอยู่และเป็นที่ต้องการของผู้ซื้อบ้านหรือที่ดิน

Photo by Shane Rounce on Unsplash

การลดการใช้น้ำ เป็นหนึ่งในวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพในการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ ซึ่งเป็นทรัพยากรที่มีค่ามาก การทำสิ่งเล็กๆ ในชีวิตประจำวันสามารถช่วยประหยัดน้ำได้อย่างมาก และยังมีผลดีต่อสิ่งแวดล้อมและลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน นี่คือรายละเอียดเพิ่มเติม:

• ปิดก๊อกน้ำขณะแปรงฟัน: คนส่วนใหญ่มักปล่อยให้น้ำไหลขณะแปรงฟัน ซึ่งเป็นการสิ้นเปลืองน้ำอย่างไม่จำเป็น การปิดก๊อกน้ำระหว่างการแปรงฟันสามารถประหยัดน้ำได้ถึง 6 ลิตรต่อนาที หากทำเป็นประจำ การลดการใช้น้ำในลักษณะนี้ไม่เพียงแต่ช่วยอนุรักษ์น้ำ แต่ยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนอีกด้วย
• ติดตั้งอุปกรณ์ประหยัดน้ำ: การติดตั้งหัวก๊อกน้ำแบบประหยัดน้ำ หรือหัวฝักบัวที่มีแรงดันต่ำสามารถช่วยลดปริมาณการใช้น้ำได้โดยไม่ลดคุณภาพของการใช้งาน อุปกรณ์เหล่านี้ออกแบบมาเพื่อลดการไหลของน้ำขณะที่ยังคงให้แรงดันน้ำที่เพียงพอในการใช้งานประจำวัน
• เก็บน้ำฝนเพื่อใช้รดน้ำต้นไม้: การเก็บน้ำฝนในถังน้ำเพื่อใช้รดน้ำต้นไม้หรือใช้ในกิจกรรมอื่นๆ ในบ้านช่วยลดการใช้น้ำประปาและเป็นการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ น้ำฝนยังเหมาะสำหรับพืชเพราะมีความบริสุทธิ์และไม่มีกลิ่นคลอรีนเหมือนน้ำประปา

Photo by Shridhar Vashistha on Unsplash

การรีไซเคิลและลดของเสียเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและช่วยอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การแยกขยะและเลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้มีประโยชน์หลายประการ ดังนี้:

แยกขยะเพื่อนำไปรีไซเคิล

• การลดปริมาณขยะที่จะไปฝังกลบ: การแยกขยะที่สามารถรีไซเคิลได้ เช่น ขวดพลาสติก กระดาษ โลหะ และแก้ว ช่วยลดปริมาณขยะที่จะไปฝังกลบ ซึ่งจะช่วยลดการปล่อยก๊าซมีเทนที่เกิดจากการย่อยสลายขยะในหลุมฝังกลบ นอกจากนี้ยังช่วยประหยัดพื้นที่ในการจัดการขยะอีกด้วย
• การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ: การรีไซเคิลวัสดุช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในการผลิตสินค้าต่างๆ เช่น การรีไซเคิลกระดาษช่วยลดการตัดต้นไม้ และการรีไซเคิลโลหะช่วยลดการขุดแร่ธาตุจากธรรมชาติ
• การลดพลังงานในการผลิต: การผลิตสินค้าจากวัสดุรีไซเคิลใช้พลังงานน้อยกว่าการผลิตจากวัตถุดิบใหม่ เช่น การผลิตอลูมิเนียมจากการรีไซเคิลใช้พลังงานน้อยกว่าการผลิตจากแร่บอกไซต์ถึง 95% ดังนั้นการรีไซเคิลช่วยลดการใช้พลังงานและลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

เลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้

• ลดขยะบรรจุภัณฑ์: การเลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ เช่น ขวดแก้ว กระป๋อง หรือกล่องที่สามารถใช้ซ้ำได้ ช่วยลดปริมาณขยะที่เกิดจากบรรจุภัณฑ์ที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง นอกจากนี้ยังช่วยลดการใช้พลาสติกซึ่งเป็นวัสดุที่ใช้เวลาย่อยสลายนานและมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
• สนับสนุนผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม: การเลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์ที่สามารถรีไซเคิลหรือนำกลับมาใช้ใหม่ได้เป็นการสนับสนุนผู้ผลิตที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม และส่งเสริมการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน
• ลดการใช้ทรัพยากรในการผลิตบรรจุภัณฑ์: การผลิตบรรจุภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้นั้นใช้ทรัพยากรน้อยกว่าการผลิตบรรจุภัณฑ์แบบใช้ครั้งเดียว ซึ่งหมายความว่าการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้ช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

สนับสนุนการรีไซเคิลในชุมชน

• การสร้างระบบรีไซเคิลที่มีประสิทธิภาพ: การร่วมมือกับชุมชนในการสร้างระบบการแยกขยะและรีไซเคิลที่มีประสิทธิภาพเป็นการช่วยให้กระบวนการรีไซเคิลสามารถดำเนินไปได้อย่างราบรื่น นอกจากนี้ยังเป็นการส่งเสริมการรับรู้และการมีส่วนร่วมของสมาชิกในชุมชนในการลดขยะและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
• การสร้างนิสัยที่ดีในการจัดการขยะ: การแยกขยะและเลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมช่วยสร้างนิสัยที่ดีในการจัดการขยะ ลดของเสีย และเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับครอบครัวและชุมชน

สรุปเนื้อหา:

1. การปลูกต้นไม้ในบ้านหรือชุมชน: การปลูกต้นไม้ช่วยเพิ่มอากาศบริสุทธิ์ ลดความร้อน ให้ร่มเงา และสร้างความสวยงามในชุมชน นอกจากนี้ยังส่งเสริมสุขภาพจิตและสนับสนุนความหลากหลายทางชีวภาพ
2. สนับสนุนสวนสาธารณะ: การเข้าร่วมกิจกรรมปลูกต้นไม้และดูแลสวนสาธารณะช่วยสร้างชุมชนที่น่าอยู่ เพิ่มพื้นที่สีเขียว ปรับปรุงคุณภาพอากาศ และสนับสนุนการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
3. ลดการใช้น้ำ: การปิดก๊อกน้ำขณะถูฟัน ซ่อมแซมท่อที่รั่ว และใช้ระบบน้ำหยดในการรดน้ำต้นไม้ช่วยประหยัดน้ำ ลดค่าใช้จ่าย และอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ
4. รีไซเคิลและลดของเสีย: การแยกขยะรีไซเคิลและเลือกซื้อสินค้าที่มีบรรจุภัณฑ์นำกลับมาใช้ใหม่ได้ช่วยลดปริมาณขยะ อนุรักษ์ทรัพยากร และสนับสนุนการผลิตที่ยั่งยืน

ทั้งหมดนี้เป็นวิธีง่ายๆ ที่ทุกคนสามารถทำได้เพื่อช่วยสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีขึ้นและทำให้โลกน่าอยู่มากขึ้นสำหรับทุกคน ที่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) เองก็มีโครงการพื้นที่สีเขียวที่มุ่งเน้นการอนุรักษ์และเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเขตมหาวิทยาลัย โครงการนี้เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการสร้างสภาพแวดล้อมที่ยั่งยืน สนับสนุนการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ และส่งเสริมความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่เมือง

โครงสร้างพื้นฐานสีเขียว

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) ได้รับการยอมรับเป็นมหาวิทยาลัยที่โดดเด่นแห่งหนึ่งของประเทศไทย และเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวมถึงได้รับการยอมรับและมีชื่อเสียงในระดับสากลอีกด้วย มจธ. มีความเป็นเลิศทั้งในด้านการจัดการเรียนการสอนและด้านการวิจัย และยังมีบทบาทสำคัญในการให้ความรู้และส่งเสริมให้นักศึกษาและบุคลากร ก้าวไปสู่การเป็นมหาวิทยาลัยสีเขียว และปฏิบัติหน้าที่เป็นแบบอย่างที่ดีด้านระบบการจัดการพลังงาน สิ่งแวดล้อม และความปลอดภัย ที่จะสามารถส่งเสริมการพัฒนาความยั่งยืนในมหาวิทยาลัยของเราและขยายไปสู่ชุมชนรอบข้าง และสังคมในวงกว้าง เพื่อให้เราทุกคนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น มหาวิทยาลัยมีหน้าที่รับผิดชอบในการทำหน้าที่เป็นผู้นำเรื่องการพัฒนาอย่างยั่งยืนในกิจกรรมทั้งหมดโดยอาศัยการดำเนินงาน การสอน และการวิจัย แผนกลยุทธ์การพัฒนาที่ยั่งยืนของมจธ.

สำหรับปีงบประมาณ 2553-2563 – แผนกลยุทธ์ปี 2559-2563 ได้มีการแก้ไขใหม่โดยมีพื้นฐานและข้อมูลมาจากความสำเร็จของการทำแผนพัฒนาเมื่อห้าปีแรกของกลยุทธ์นี้ โดยแผนกลยุทธ์ฉบับแก้ไขนี้มุ่งไปที่ประเด็นสำคัญต่าง ๆ ที่ต้องอาศัยความพยายามเพิ่มมากขึ้นทั้งทางด้านความปลอดภัย การติดตั้ง และการใช้อุปกรณ์อุปกรณ์พลังงานแสงอาทิตย์ภายในมหาวิทยาลัย เป้าหมายของแผนกลยุทธ์การพัฒนาที่ยั่งยืนของมจธ. สำหรับปีงบประมาณ 2553-2563 แผนกลยุทธ์ฉบับแก้ไขนี้ยังมุ่งเน้นไปที่การส่งเสริมให้นักศึกษาและบุคลากรของมหาวิทยาลัยมีหัวใจสีเขียว และเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ด้านพลังงาน สิ่งแวดล้อม และความปลอดภัย ที่มุ่งเน้นไปการลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกใน มจธ. แผนกลยุทธ์ฉบับแก้ไขนี้เน้นไปที่ องค์ประกอบหลักๆ 6+1 องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบด้านโครงสร้างพื้นฐานสีเขียว ด้านพลังงานและการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ด้านของเสีย ด้านน้ำ ด้านการคมนาคมขนส่ง ด้านการศึกษาและการเรียนรู้ และด้านความปลอดภัย