จากงานเสวนา "พระจอมเกล้าฯ ในมิติที่คุณไม่รู้จัก : Modernization เข้าโลกตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม" ในวันพุธที่ 22 กุมภาพันธ์ 2566 เวลา 10.00-12.00 น. รับชมการบรรยายเต็มรูปแบบที่ KMUTT Facebook Video ย้อนหลัง

โดย ผศ.ดร.สาระ มีผลกิจ อาจารย์ประจำสาขาวิชาโรงเรียนการท่องเที่ยวและการบริการ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต และ ดร.ศรัณย์ มะกรูดอินทร์ อาจารย์ประจำบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย 

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริเกี่ยวกับเรื่องการหลอมรวมวัฒนธรรม ทรงแสดงออกถึงการรู้จักวัฒนธรรมหลายอย่างที่เราต้องรับมา เพราะทรงมีสายพระเนตรว่า สยามอยู่โดดเดี่ยวไม่ได้ต้องยึดถือว่า ประเทศชาติอื่น ๆ เป็นดั่งฉันมิตร ทุกคนเสมือนเพื่อนกัน ทั้งโลกอดีต ปัจจุบัน อนาคตพระองค์สนพระทัย

ยกตัวอย่าง วัฒนธรรมจากประเทศจีนที่อยู่กับสยามมาอย่างยาวนานในยุครัตนโกสินทร์ ต้นราชวงศ์ของรัชกาลที่ 1 มีเชื้อสายจีนสืบต่อมา ไม่ว่าพราหมณ์หรือจีนและชนชาติอื่น ย่อมอยู่ในพระราชหฤทัยซึ่งสะท้อนได้ถึงความหลากหลายในการคบค้าสมาคมกับผูกสัมพันธไมตรีได้อย่างเด่นชัดที่สุด และเป็นที่มาของพิธีสังเวยพระป้าย ดังรายละเอียดปรากฏในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 7 ตอนที่ 37 หน้า 324 วันที่ 14 ธันวาคม จุลศักราช 1890 “พระราชพิธีสังเวยพระป้าย” หรือ “การแต้มป้ายตามพิธีจีน” เป็นธรรมเนียมของชาวจีนที่ดีงาม สำหรับพระป้าย นั้น ชาวจีนเรียกว่า เกสิน หมายถึง ป้ายชื่อของบรรพบุรุษ บุพการีที่ตั้งไว้ สำหรับบูชาประจำบ้าน เป็นประเพณี ธรรมเนียมจีน ที่เคารพนับถือ กตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษ การบวงสรวง บูชา เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ ส่งผลให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองแก่ผู้ปฏิบัติและครอบครัว

 การพระราชพิธีสังเวยพระป้ายที่พระที่นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิต มีกำหนดการสังเวยในวันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๑ ตามปฏิทินจีน ซึ่งก็คือวันตรุษจีน (วันขึ้นปีใหม่) มีการพระราชพิธีนี้สืบมาจนถึงรัชกาลปัจจุบัน

ที่มาภาพ (หน่วยราชการในพระองค์, 2566)

พระบรมฉายาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในฉลองพระองค์แบบฮ่องเต้ (ซ้าย) สันนิษฐานว่า เป็นฝีมือของช่างจีนเขียนส่งมาถวาย ปรากฏอยู่ที่พระที่นั่งเวหาศจำรูญพระราชวังบางปะอินและพระราชวังสวนดุสิต

 อ้างอิง

หน่วยราชการการในพระองค์. (2566). พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ทรงประกอบพิธีสังเวยพระป้าย เนื่องในเทศกาลตรุษจีน พุทธศักราช 2566. URL: https://www.royaloffice.th/2023/01/23/สังเวยพระป้าย66/, สืบค้นเมื่อ 15 เมษายน 2566.

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. สำนักหอสมุด, วรจิตติ์ ปิยะภาณี, นิตยา บุญปริตร, & ลดาวัลย์ ศรีธวัช ณ อยุธยา. (2548). พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี.